اهمیت وجود دندان های شیری و نقش آنها در تغذیه ، زیبایی ، و تکلم کا ملا ساخته شده است . مطالعات و تحقیقات بیشماری در مراکز علمی و بهداشتی تمام کشورها در این زمینه صورت گرفته و هنوز هم این تلاش ها  جهت نیل به نتیجه مطلوب تر ادامه دارد.

دندان های شیری ۲۰ عدد هستند، ۵ عدد در هرفک که شامل ثنا یای میانی ، ثنا برای کناری ، نیش ، اولین مولر ، ودو مین مولر در هر فک می باشد. این دندان ها در مدت بیش از چهار تا شش سال بوسیله ثنایاهای میانی ، ثنایاهای کناری ، نیشها ، و اولین و دومین پره مولرهای دائمی به ترتیب مراحل رویشی جانشین می شوند.

بافت شناسی دندان شیری :

ساختمان میکروسکوپیک بافت های دندانهای شیری بطور شکاری همانند دندانهای دائمی است ، دندانهای شیری در زندگی پیش از تولد تکامل خویش را آغاز کرده و تا پس از تولد ادامه می دهند. تشکیل مینار عاج دندانهای دائمی در هنگام زندگی پس از تولد رخ می دهد . ویژگی دندانهای شیری کلسیفیکاسیون یکنواخت بخش جنینی مینا و عاج وجود حلقه Neonatal ring است. جنین یک زندگی انگلی دارد و نیازهای خویش را به بهترین وجه برآورده مینماید ، سد جفت جنین را در مقابل اکثرتاثیرات مضر محافظت می نماید. معمولا” هیپوپلازی مینا شی ناشی ازدوره جنینی در دندانهای شیری دیده نمی شود .  هنگامیکه هیپوپلازی در دندان های شیری وجود دارد، منشاء آن در دوره نوزادی است .

مینا:

ضخامت مینا دردندان های شیری یکنواخت بوده و سطح آن بویژه درثناها ها ، با محل اتصال مینا و عاج موازی است بجز در نزدیکی محل اتصال مینا وسمان- که بطور ناگهانی به یک لبه چاقوئی ختم می شود. ضخامت مینای دندانهای دائمی مشابه است. اینکه مپنا پیش از تولد تشکیل می شود و نوارهای رتریوس  در دندانهای شیری کمتراز دندان های دائمی معمولند ، می تواند تا حدی مسئول رنگ سفید مایل به آبی مینا باشد. منشورهای مینائی در ژنژیوالی تاج همانند دندانهای دائمی تمایل آپیکالی نمی یابند بلکه امتدادانسیزالی یا اکلوزالی دارند. این امر بایددرهنگام ایجاد دیوا ریهای ژنژیوالی در تراش حفرات مدنظر قرار گیرد .

نظم نوبولهای عا جی دندانهای شیری کمترا زدندانهای دائمیا سنه. ضخامت عاج تقریبا ” | دندانهای دائمی مشابه است که نتیجه این حقیقت است که سلولهای تشکیل دهنده عاج تقریبا” ۳۵۰ روزیطوفانکشنال فعالند درحالیکه این رقم در دندانهای دائمی ۷۰۰ روزا ست ، کلسیفیکاسیون بخش جنبینی عاج یکنواخت است و قسمتی که در هنگام نوزادی تشکیل می شود بصورت کلسیفیکاسیون گرانولرو ریگی در اوایل دوران پس از تولد است لایه عاج پپن گلبولیکه بطور مشخص درست در زیرلایه پوششی یکنواخت و بخوبی کلسیفیه عاج دندانهای دائمی وجود دارد، در عاج دندانهای شیری دیده نمی شود .

عاج معمولا تراکم کمتری دارد و مقایسه تراکم عاج بین دندانهای شیری ودائمی می تواند بطور کلینیکی بوسیله مقاومتی که در برابر برش فرزها اعمال می شود مشاهده گردد. عاج دندانهای شیری راحت ت ر بریده میشود و عمل کننده می تواند در زمان کمتری حفره را تهیه نماید. عاج همچنین آسانترا زدندانهای دائمی سائیده شده و رنگ متمایل به زرد روشن دارد .

پالپ و عاج ثانویه:

از آنجائیکه ضخامت عاج کم است بنابراین پالپ نسبتا” نزدیک محل اتصال مینا وعاج قرار می گیرد . شاخکهای پالپی نیز نفوذ بیشتری درداخل عاج دارند .اگرچه ، عاج ثانویه دردندانهای شیری به آسانی تشکیل می شود ولی نا منظم ت ر ازعاج ثانویه در دندانهای دائمی است.

رویش و اکلوژن :

درابتدا که ثنایاهای شیری در حفره دهان ظا هر میشوند ، ممکن است در وضعیت بی ثباتی باشند اما این وضع بطور معمول بوسیله عمل لبها وزبان اصلاح می شود . در حدود ۵۰% کودکان یک فاصله فیزیولوژیک تا حدود سنین ۴ تا ۵ سالگی نشان می دهند که بعنوان مقدمات رویش دندانهای دائمی جانشین ودرتطابق با رشد فک ها می­­باشد . را بطه بین فکی دندان های شیری از دندان های دائمی متفاوت است. دندان های شیری انحراف مزیالی که در بزرگسالان مشخصه است را نشان نداده و عمودی تر قرا رگرفته اند.

تحلیل:

روند تحلیل دندانهای شیری فیزیولوژیک و ضروری است تا فضا برای جانشینهای دائمی ایجاد شود. تحلیل نسبتا ” زود شروع میشود که برای شنایا ها در حدود دو سالگی و برای نیشها و مولرها در حدود ۳ سالگی میباشد . افتادن منها شی دندان بین ۷ و ۱۱ سالگی و درست قبل از ظهور جا نشین آن در محیط دهان اتفاق می افتد. تاخیر در افتادن دندان ممکن است همراه با رویش کند با جابجائی دندانهای دائمی ، جوش خوردگی ( ankylosis )، یا دو ردیفه بودن دندانها باشد. و گهگاه ، ممکن است یک قطعها زریشه دندان شیری پیش از مدت معمول باقی بماند بطوریکه برای زمان قابل توجهی بدون برهم زدن رویش طبیعی یا محل جا نشین دائمی باقی بماند.

دندان شیری علی رغم فعالیت تحلیل رونده اعمال طبیعی ( function ) خود را انجام می دهد. و با لپ ساختمان طبیعی خود را حفظ می کند ، ریشه دندان ممکن است کاملا” تحلیل رفته ولی هنوزدرتوس فکی محکم باقیمانده باشد و حتی ممکن است دندانی در یک معاینه لق و در معاینه بعدی محکم باشد .این یافته ها بدین گونه توضیح داده می شوند که تحلیل یک روند متناوب بوده و دوره های فعالیت و استراحت دارد . در مدت استراحت ، نواحی تحلیل ریشه تا اندازهای به وسیله سمنتوم پر می شوند، ووقتی ترمیم زیاد باشد واستخوان بجای سمنتوم تازه قرار گیرد، جوش خوردگی ( ankylosis )رخ می دهد. دراین موارد جانشین دائمی دندان مزبور نمی تواند رویش یابد مگر اینکه دندان شیری از طریق جراحی بیرون آورده شود.

ریشه :

1-  ریشه دندان قدامی شیری در مقایسه با عرض وطول تاج باریکتر، بلندترو مخروطی ترا ز دندان دائمی است.

2- ریشه دندان شیری تحت تحلیل فیزیولوژیک قرار می گیرد. در حالیکه تحلیل در دندان دائمی در حالات بیماری زائی( Pathologic) بوجود می آید.

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045