در دندان های شیری شکستگی های ساده بیشتر از شکستگی های پیچیده دیده میشود و درمانها مانند دندان های دائمی در تاج شکسته می باشد در شکستگی مینا فقط صاف کردن لبه های خشن لازم می باشد و در درگیری عاج اگر کم باشد، استفاده از کامپوزیت و دنتین باندینگ انجام می گیرد و اگر شکستگی وسیع باشد، استفاده از روکش های استینلس استیل کمک کننده است .

اگر شکستگی تاج با درگیری پالپ باشد، می توان هیدروکسا بدکلسیم پالم که با پالپوتومی یا پالبکتو می کرد، گاهی کشیدن بهترین درمان است ، چون بچه تحمل روشهای پیچیده و مراحل حساس آن را ندارد .

فرموکرزول به عنوان متداولترین ماده برای درمان پالپ دندانهای شیری اکسپوز شده است . اما بررسی های اخیر نشان داده که فرموکرزول به شدت سمی است و به صورت سیستماتیک پخش می شود و سبب تغییرات ایمونولوژیک ، بیوشیمانی موتاژنیک ، تراتوژن و شاید کارسینوژن در میزبان می شود. به همین دلیل گلوتار آلد نید به عنوان یک داروی دیگر برای پالپوتومی استفاده می شود که یک عامل انعقادی پروتئین خوبی است . بنا بر این اثر ثابت کنندگی روی بافت با کمی تغییرات ایمونولوژیک دارد و موفقیت زیادی را در درمان نشان داده است . در بررسی ها دیده شده که لایه ادنتوبلاست دست نخورده می ماند و نکروز وجود ندارد و کلسیفیکاسیون با تشکیل عاج ثانویه نداریم.

شکستگی تاج – ریشه در دندانهای شیری

شکستگی تاج – ریشه در دندانهای شیری نایاب است . جابجائی قسمت تاجی اغلب کم است ، چون تماس محکم لثه در دندانهای شیری مانع از جابجائی قسمت تاجی میشود و اغلب این شکستگی ها از چشم می افتند . چون شکستگی های تابع – ریشه اغلب با درگیری پالپ هستند، ترجیح دارد که دندان شیری کشیده شود

شکستگی ریشه به علت کوتاه بودن ریشه دندان شیری ، نایاب است و بخصوص قبل از کامل شدن ریشه و اغلب زمانی اتفاق می افتد که کودک حدود سن ۳ تا ۴ سالگی است ، یعنی زمانی که تحلیل فیزیولوژیک ریشه شروع و ریشه ضعیف شده است .(5) شکستگی در یک سوم اپیکال بهترین پیش آگهی را دارد و اگر قسمت انسیزال ثابت باشد و دندان نگه داشته می شود، دندان زنده می ماند و به طور طبیعی تحلیل می رود . شکستگی دریک سوم میانی دندان سبب لقی دندان می شود و باید دندان کشیده شود . اگر خط شکستگی زیر استخوان باشد و پالپ زنده باشد ته ریشه معمولا خارج نمیشود و البته باید با رادیوگرافی دنبال شود که دندان دائمی در حال رویش است و ریشه در حال تحلیل می باشد.

شکستگی دندان شیری و اثرات آن

اگر دندان بیش از ۲-۱ میلی متر جابجا شده و با تروما به اکلوژن وارد می کند باید دندان کشیده شود . البته اگر کودک عادت به مکیدن با عادات دهانی دارد، دندان باید کشیده شود زیرا اگر دندان خیلی لق باشد احتمال آسپیراسیون وجود دارد .

ضربه به دندان شیری ممکن است سبب قطع شدن ادنتوژنز در دندان دائمی جانشین شونده آنها شود ، که بصورت نواقص هیپوپلاستیک موضعی جلوه می کند و یا سبب خمیدگی تاج با ریشه (dilaceration) با هر دو می شود. مسیر رویشی غیر طبیعی ایجاد می کند و با تمام مینا دچار هیپوپلازی می شود و حتی در مواردی کیست دنتیژور بدنبال ضربه به دندان شیری گزارش شده است.

بطور کلی صدمه به دندان شیری شامل:

1- لقی و جابجائی

۲- شکستگی در مینا همراه با لقی با جابجائی

۳-  شکستگی تاج

۴- پرخونی پالپ

۵- شکستگی ریشه

۶- فرو رفتن دندان به داخل ساکت (Intrusion)

7- جابجائی کامل

البته extrusion و شکستگی تاج و ریشه کمتر دیده می شود و شکستگی ریشه بسیار کم است . در دندانهای شیری احتمال صدمه به دو دندان قدامی زیاد تر است .

تظاهرات آناتومیک ضربه در جوانه دندان دائمی شامل یک یا چند تا از موارد زیر است :

– تغییر رنگ سفید یا زرد قهوه ای همراه یا بدون هیپوپلازی افقی در تاج

– تغییراتی شبیه ادنتوما – دوتایی شدن ریشه (Root duplication)

– خم شدن ریشه به طرف وستیبول

– توقف تشکیل ریشه بطور کامل یا ناقص

– خم شدن ریشه به طرفین (Lateral root angulation)

– خمیدگی تاج و ریشه نسبت بهم

– نهفته ماندن دندان – تأخیر در رویش دندان

– رویش نابجای دندان

بعلت ارتباط آناتومیک بین ریشه دندان شیری و دندان دائمی در حال تکامل زیرین آن ، علت صدمه به دندان دائمی را در اثر ضربه به دندان شیری می توان بیان کرد سن کودک در زمان ضربه خیلی مهم است و کمترین مشکلات در سنین بالای ۴ سال است . بطور مثال ، ریشه دندان شیری سنترال در حدود ۱۸ ماهگی کامل می شود ،

تاثیرات شکستگی دندان شیری بر جوانه دندان دائمی

صدمه به دندان سنترال دائمی در فک بالا در طول مرحله تکامل آمیلوبلاستیک می تواند بطور جدی ساخته شدن مینا را مختل کند . بنا بر این در ضربه به دندان شیری در حقیقت صدمه به دو دندان وارد می شود یکی دندان شیری و دیگری دندان دائمی زیرین .

دو تایی شدن ریشه ، معمولا بعد از فرورفتن در حفره با جابجائی دندان قدامی شیری به وقوع می پیوندد .(1) قسمت تکامل یافته دندان می پیچد و روی خودش خم میشود و در موقعیت جدید ، رشد دندان پیشرفت می کند . در دندان شیری به سبب نکروز پالپ شده و ریشه دندان تحلیل نرفته بطور کلی dilaceration در اثر ضربه زود هنگام بعد از اولین مراحل رویش دندان دیده می شود.

ده درصد هیپوپلازی در دائمی نتیجه ضربه به دندان شیری است. رنگ سفید یا زرد قهوه ای از علائم هیپوپلازی می باشد . فرو رفتن دندان در حفره حدود ۵۲ در صد نقص در دندان دائمی ایجاد می کند بیرون افتادن دندان بندرت سبب نقص در دندان دائمی می شود البته ممکن است هیپوکلسیفیکاسیون یا هیپوپلازی در سطح صورتی ( facial ) بدهد و یا بعلت خونریزی تغییر رنگ بدهد.

ضربه به جوانه دندان دائمی و دندان در حال رویش می تواند سبب کراس بایت قدامی شود و با آنکیلوز در دندان شیری که سبب شود دندان شیری زیاد بماند ، هم میتواند سبب کراس بایت قدامی شود.(۱)

در بررسی رادیو گرافی اکلوزال در فک بالا دیده شده که تحلیل غیر طبیعی ریشه در بچه ها با ضربه شدید و یا اورجت زیاد و با عادات دهانی زیاد دیده می شود. پ علائم کلینیکی دندانی که مینای هیپوپلاستیک دارد شامل زیبائی بد و نامناسب و حساسیت در دندان با اختلال در اکلوژن می باشد و دندان مستعد به پوسیدگی نیز می باشد.

ضربه می تواند سبب متاپلازی در پالپ یا سبب کلسیفیکاسیون در کانال ریشه و اتاقک پالپ شود .

دندان شیری قدامی آنکیلوز شده اگر در رویش دندان دائمی زیرین تاخیر ایجاد کند و با سیب رویش نابجای دندان دائمی زیرین بشود، باید کشیده شود .

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045