با درمان ریشه همان عصب کشی بیشتر آشنا شویم

درمان ریشه همان عصب کِشی دندان است که روت کانال تراپی نیز نام دیگر آن است و در واقع شاخه ای از دندانپزشکی است که به معالجه و حفظ ریشه دندان می پردازد . در واقع در عصب کِشی به درمان دندانی پرداخته می شود که به علت پوسیدگی بخشی از عصب ها در حال از دست رفتن است .

عصب دندان در کجا قرار دارد ؟

عصب دندان و مجموعه ای از رگ های خونی در مغز دندان یا مرکز آن قرار دارند که در صورت ضربه ، ترک و یا پوسیدگی عمیق ( پوسیدگی ای که به عصب رسیده باشد ) دردناک شده و موجب ناراحتی بیمار می شوند.

علائم ایجاد مشکل در عصب دندان ها :

• احساس درد خود به خودی
• احساس  درد هنگام استفاده از غذاها و نوشیدنی های گرم و سرد
• احساس درد در شب
• بدون درد و علامت خاصی

پیچیدگی درمان ریشه :

از آنجا که روت کانال تراپی از پیچیده ترین اقدامات دندانپزشکی برای درمان است بسیاری از پزشکان بیمارانی را که با این بیماری درگیر شده اند به متخصصین درمان ریشه یا اندودونتیست ها معرفی می کنند .

به طور کلی دندان از دوقسم تتشکیل شده است آن قسمتی که درون استخوان فک قرار دارد ریشه دندان است و به آن قسمتی که به راحتی قابل رویت است تاج دندان می گویند . اما از لحاظ بافت دندان ها از چهار قسمت تشکیل شده اند :

• مینای دندان که از با استحکام ترین قسمت های بدن و دندان است . و به صورت یک پوشش کل تاج دندان را در بر گرفته است . علاوه بر زیبایی ظاهری ، مینای دندان محافظ بسیار خوبی برای بافت های زیرین خود می باشد . مراقبت از این پوشش محکم بسیاری ضروری است زیرا با تولد نوزاد دیگر تولدی آن متوقف می شود و چنانچه هر گونه آسیبی ببیند از آنجا که بافتی مرده است هرگز جایگزین نخواهد شد .
• عاج دندان که حجم اصلی دندان متعلق به آن است و به وسیله مینا پوشانده شده است و درجه سختی آن در مقایسه با مینا کمتر است .عاج دندان بافتی زنده است و قابلیت ترمیم دارد.
• سیمان : که روی ریشه را می پوشاند و از لحاظ سختی در مرتبه سوم قرار می گیرد . و موجب اتصال دندان به استخوان فک می شود .
• قسمت چهارم پالپ یا همان عصب دندان است که بافتی است شمال عروق ، اعصاب و بافت لنفاوی که مجموعه پالپ نقش اساسی ا در خون رسانی و عصب دهی به بافت های زنده دندان دارد . پالپ دندان حساس ترین قسمتی است که تغییر دما ، فشار و هر نوع ضربه و حرکتی را به شدت حس می کند .

چه زمان باید از درمان ریشه استفاده کرد؟

به طور کلی عموما پوسیدگی دندان ها فرد را نیازمند درمان ریشه خواهند کرد . اگر پوسیدگی دندان عمیق باشد و از مینا و عاج عبور کرده و به پالپ دندان برسد حضور باکتری ها منجر به احساس درد شدیدی در پالپ خواهند شد که در این زمان باید بافت عفونی و باکتری ها از پالپ خارج شوند که راه آن درمان ریشه یا عصب کشی است .

مراحل درمان ریشه :

اولین اقدامی که اندودونتیست انجام میدهد بی حسی موضعی است . چنانچه دندانی که نیازمند درمان ریشه است در فک بالا باشد معخمولا تنها همان دندان و بافت اطراف آن بی حس می شود اما چنانچه دندان دارای التهاب در فک پایین قرار داشته باشد کل فک باید بی حس گردد .

بعد از بی حسی اندودونتیست یا متخصص درمان ریشه به وسیله یک ورقه نازک که رابر دام نامیده می شود دندان مورد درمان را از سایر دندانها جدا می کند . دلیل اینکار ممانعت از ورود آب و شوینده های استفاده شده در حین درمان به داخل دندان آسیب دیده است .

سپس دندانپزشک متخصص به وسیله فرز و ابزارهای مناسب تمام قسمت های پوسیده را بر میدارد و به بافت دندان و ریشه دسترسی پیدا میکند .

پس از آن وارد مرحله شکل دهی و یا پاکسازی کانال می شویم ک هدر آن  اندودونتیست تمام باکتری ها و قسمت هایی که دچار التهاب شده اند از داخل کانال ریشه خارج می گرداند. و در نهایت از محلولی ضد میکروبی برای از بین بردن و خارج کردن میکروب ها و بقایای سلولی استفاده می شود .

و کار نهایی پر کردن کلیه کانال های دندان با استفاده از مواد موثری ( گاتا ) است که با بدن بیمار سازگاری دارد و دارای منشا گیاهی است.

در اکثر موارد بر روی دندان عصب کشی شده روکش قرار می گیرد . اهمیت و لزوم روکش کردن دندان در این مرحله به آن دلیل است که چون مینای دندان و عاج تا حد زیادی آسیب دیده و برداشت هشده است دندان باید به گونه ای محافظت شود تا عمر طولانی تری پیدا کند .

پس از انجام عصب کشی میتوان مسواک زد و غذا خورد ؟

از آنجایی که دندان عصب کشی شده پانسمان می شود تا زمانی که پانسمان روی آن قرار دارد باید برای غذا خوردن و مسواک زدن و … بسیار محتاط بود .

مصرف چه داروهایی بعد از درمان ریشه متداول است ؟

برای هر مصرف دارویی باید مجوز مصرف را از پزشک دریافت کنید چرا که دوز مصرف و تعداد دفعات مصرف بسته به عملی که روی دندان انجام شده و ویژگی های مراجعه کنندگان ، فرد به فرد می تواند متفاوت باشد .

اما به طور معمول پروفن و ژلوفن از پرکاربردترین داروهایی هستند که هر 6 ساعت یکبار تجویز می شوند .

علت درد پس از درمان ریشه :

دندانی که روت کانال شده است به طور طبیعی و به دلیل آنکه اطرافش حساس شده 3 الی 5 روزبسته  به شدت و ضعف جراحی و همچنین قدرت ترمیم فردی می تواند درد داشته باشد . چنانچه این زمان طولانی تر شود بیمار حتما باید به دندانپزشک مراجعه کند .

دردهای طولانی تر  چندین علت می توانند داشته باشند :

• عفونت استخوان

ممکن است هنوز میزانی باکتری در استخوان و اطراف ریشه به جا مانده باشد که یا سیستم ایمنی بدن توان از بین بردن آن را دارد یا باید برای بالا بردن سرعت و قدرت این پروسه آنتی بیوتیک با تجویز پزشک تجویز می شود.

• ایجاد عفونت کانال ریشه

این اتفاق زمانی میتواند بیفتد که قسمتی از دندان پر شده به اصطلاح نشتی داده باشد و راه را برای بزاق دهان و باکتری ها باز نموده باشد . که در این صورت ورود باکتری به داخل کانال ریشه بعد از چند روز موجب عفونت می شود .

و یک دلیل روکش کردن دندان بعد از پایان درمان ریشه جلوگیری از این اتفاق است .

• کانال از دست داده

ممکن است مقداری از عصب داخل دندان مانده باشد که اگر عفونت اتفاق بیفتد دندان به فشار هم حساس خواهد شد و در این مواقع پزشک پس از معاینه و رادیوگرافی باید دوباره درمان ریشه را تکرار کند .

• نشتی ماده شستشو دهنده سدیم هیپوکلوریت به خارج از نوک ریشه

که معمولا برای کنترل آن اندودونتیست ها آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می کنند.

• روکش خیلی بزرگ یا پر کردن بیش از حد دندان

اگر میزان مواد گذاری روی حتی به میزان کمی هم زیادتر از نیاز باشد فشاری به دیواره دندان خواهد آورد که موجب درد ریشه دندان خواهد شد .

در این صورت دندانپزشک به سادگی میزان روکش و پرکردگی را میتواند تنظیم کند و مقدار اضافه را بردارد.

از آنجا که درمان ریشه از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است و چنانچه به درستی و با تکیه بر دانش و تجربه انجام شود خطرات و دردهای ناشی از آن تا حد زیادی کاهش می یابد حتما برای انجام آن به پزشک متخصص و اندودونتیست مجرب مراجعه نمایید .

ویدئو زیر نحوه عصب کشی را نشان میدهد.