نهفتگی دندان ها و عوارض ناشی از نهفتگی

در دو دهه اخیر پیشرفتهای قابل ملاحظه ای در مباحث مختلف جراحی دهان و فک و صورت به وقوع پیوسته است که همراه با توسعه چشمگیر در سایر رشته های دندانپزشکی امکان حفظ دندانهای نهفته و رویش مجدد آنها را برای بیماران فراهم نموده است و این در حالی است که تا چند دهه قبل تنها راه درمان این دندانها را کشیدن آنها می دانستند بسیاری از این دندانها به علل گوناگون و یا به علت وقوع فرآیندهای پاتولوژیکی مختلف نمی توانند رویش عادی خود را داشته و به صورت طبیعی در قوس دندانی قرار گیرند و لذا به صورت های مختلف نهفته می شوند روش های مختلفی جهت حفظ این دندانها از طریق جراحی و کمک به رشد طبیعی آنها در زائده آلوئولر ابداع و توسعه یافته است که بعضی از این اعمال مستقلا انجام شده و در حالی که بعضی دیگر همراه با درمانهای ارتودنتیک امکانپذیر است اکثر این درمانها با موفقیت همراه بوده و در صورتی که عارضه در سنین پائین که هنوز قدرت رویش طبیعی دندان وجود داشته و استخوان حالت ارتجاعی دارد تشخیص داده شود موفقیت درمان بسیار بالا است.

در خصوص علل نهفتگی دندان ها و همچنین روش های رویش دندانی در مقاله  عوامل موثر بر رویش دندان ها و دلایل نهفتگی آنها توضیحاتی را آوردیم در این مقاله قصد داریم عواض نهفتگی دندان را برشمریم  تا در مقالات آتی روش های درمان را مطرح سازیم.

عوارض نهفتگی دندان ها                                                  

نهفتگی دندان می تواند سبب ایجاد عوارض متعدد گردد اگر چه مواردی نیز دیده شده است که دندانی سالیان متمادی نهفته بوده و هیچ مشکلی ایجاد نکرده است. در صورتی که بتوانیم با اعمال نیرو با تدابیر دیگر محیط را جهت رویش دندان نهفته فراهم کنیم این عمل را انجام داده و در غیر اینصورت بایستی به خارج کردن دندان نهفته اقدام کرد تا بیمار از عوارض بعدی آن در امان باشد. در این قسمت به بررسی عوارض ناشی از نهفتگی دندانها می پردازیم.

(a) عفونت

(b) حرکت دندانهای مجاور و کاهش طول قوس

(c) درد دندان و دهان

(d) تحلیل ریشه دندانهای مجاور

(e) تشکیل کیست

(f) تحلیل داخلی و خارجی ریشه دندان نهفته

(g) تشکیل نئوپلاسم

(h) تضعیف استخوان

(f) ایجاد پوسیدگی و بیماریهای پریودنتال

در ادامه به توضیح هر کدام از این عوارض می پردازیم

(a) عفونت ناشی از نهفتگی دندان

عفونت دور تاجی و استخوانی از مشکلاتی هستند که در این موارد دیگر به حفظ دندان امیدی نیست و باید آنرا خارج نمود.

(b) حرکت دندانهای مجاور و کاهش طول قوس ناشی از نهفتگی دندان

نهفتگی دندان ها می تواند سبب کاهش طول قوس شود و در نتیجه سبب شلوغی (Crowding) و در هم برهم شدن سایر دندانها گردد.

(c) درد ناشی از نهفتگی دندان

درد می تواند به دلیل عفونت های دور تاجی – تحلیل ریشه دندانهای مجاور و درگیری پالپ این دندانها و ضایعات پریودنتال به وجود آید این درد می تواند به سایر قسمت ها نیز منتقل شود و یا در اطراف دندان نهفته محدود باشد و یا نواحی که عصب سه قلو عصب می دهد مثل ناحیه گوش ، بناگوش ، زاویه فک را نیز درگیر کند البته در بیشتر اوقات در معاینات رادیوگرافیک و کلینکی علیرغم وجود درد هیچ عامل پاتولوژیک بجز یک دندان عمیقا نهفته دیده نمی شود البته هنوز دلیل واضح و روشنی برای این دردها کشف نشده است.

(d) تحلیل ریشه دندانهای مجاور ناشی از نهفتگی دندان

تحلیل ریشه دندانهای مجاور عموما در اثر فشار ناشی از تاج دندان نهفته بطور پاتولوژیک ایجاد می شود که گاهی سیب درگیر شدن پالپ دندان مجاور و از دست رفتن حیات آن می شود که خود می تواند یکی از دلائل درد باشد و در این موارد تصمیم گیری مبنی براینکه دندان نهفته خارج شود و یا دندان درگیر بستگی به میزان تحلیل و تصمیم دندانپزشک دارد.

(e) تشکیل کیست ناشی  از نهفتگی دندان

 الف – کیست دنتی ژروس (Dentigerous)

کیست دنتی ژروس از فولیکول دندان نهفته ایجاد شده و می تواند در بعضی موارد سپه ایجاد تورم داخل دهانی و ایجاد یک آسیمتری پیش رونده گردد که این تورم می تواند بر روی اعصاب ناحیه بخصوص عصب دندانی تحتانی فشار آورده و ایجاد درد و ناراحتی کند گاهی درد به علت عفونت داخل کیست ایجاد می شود و در هنگام معاینات کلینیکی یک یا دو یا چند دندان از سری دندانی حذف شده است معمولا عامل بوجود آورنده کیست یک دندان می باشد که وسعت و فشار کیست مانع رویش دندانهای مجاور نیز می گردد.

ب – کیست رویشی

در نسوج نرم عارض می شود بنابراین چنین کیستی رابطه مشابهی با تاج یک دندان – نظیر رابطه ای که یک ضایعه کیستیک دنتی ژروس با تاج دارد . خواهد داشت البته تفاوت مختصری بین این دو کیست وجود دارد یعنی در حالی که نوع دنتی ژروس در حول تاج یک دندان رویش نیافته رشد کرده و در محفظه استخوانی قرار می گیرد، ولی کیست رویشی زمانی که دندان در درون نسوج نرم مستقر در روی استخوان رویشش متوقف شده باشد عارض می شود. باز کردن و برداشتن قسمتی از کیسه کیستی مذکور، علائم فوق را تخفیف داده و به دندان اجازه خروج و رویش می دهد.

(g) تشکیل نئوپلاسم ناشی از نهفتگی دندان

گزارشهای متعددی از بروز نئوپلاسم در اطراف دندانهای نهفته داده شده است.| تومورهای ادنتوژنیک اپی تلیال بخصوص آملوبلاستوما که می تواند از اپی تلیوم کیست های ادنتوژنیکی به ویژه کیست دنتی ژروس و ادنتوماها منشاء بگیرد درمان آن از طریق جراحی دارای بعد وسیعی از کورتاژ محافظه کارانه تارزکسیون رادیکال تومور همراه با خارج کردن دندان نهفته می باشد..

(h) تضعیف استخوان مجاور ناشی از نهفتگی دندان

دندانهای نهفته موجب تضعیف استخوان مجاور می شوند بخصوص در فک پائین که در آسیبهای وارده به فک در لحظه اول این نقاط تضعیف شده می توانند دچار شکستگی گردند.

(d) ایجاد پوسیدگی و بیماریهای پریودنتال ناشی از نهفتگی دندان

دندانهای نهفته می توانند سبب ایجاد پوسیدگی بر روی خود و یا دندانهای مجاور و ایجاد بیماریهای پریودنتال و پاکت در ناحیه تماس خود با دندانهای مجاور شوند موارد دیگری چون التهاب ، درد گوش ، تاری دید می تواند بوجود آید.

برای آشنای بیشتر با پوسیدگی دندان می توانید مقالات زیر را مطالعه کنید.

1-  پوسیدگی دندان ( دلایل، پیشگیری و درمان)

2- پوسیدگی دندان شیری در اطفال (nursing caries)

ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا

02188203045