در بخش اول مقاله با بی حسی موضعی ، تعریف ، تکنیک ها و برخی از عوارض آن آشنا شدیم ، دانستیم که این عوارض شامل عوارض های بی حسی موضعی و سیستمیک است و 14 مورد از عوارض موضعی ناشی از بیحسی را بر شمردیم و توضیح دادیم در ادامه در خصوص عوارض سیستمیک بی حسی موضعی نیز بحث خواهیم کرد . همچنین در اینم قاله مساله شکست در بی حسی نیز توضیح داده خواهد شد. اگر بخش اول مقاله را نخوانده اید بر روی نوشته زیر کلیک کرده آن را حتما بخوانید.
بی حسی موضعی ، مشکلات و عوارض ناشی از آن (بخش اول)
عوارض سیستمیک تزریق ماده بی حسی موضعی
١- سنکوپ Syncope
شایع ترین واکنش نامساعد نسبت به همه درمان های دندان پزشکی است و تقریبا بطورکلی مربوط به مسائل روانی است و مکانیسم آن عصبی عروقی است و اصطلاحا به آن شوک نوروژنیک می گویند. سنکوپ بیشتر بعلت ترسی است که از تصور تزریق دارو یا کاری که قرار است برای بیمار انجام شود به بیمار دست می دهد. بی خوابی، درد داشتن بیمار، گرسنگی، ضعف عمومی بیمار و رفتار نامناسب موجب تشدید و تسهیل بروز این عارضه می گردد. برای جلوگیری از بروز این عارضه بهتر است تزریقات در یک حالت خوابیده صورت گیرد تا خون در پاها و احشاء جمع نشده و در مسیر گردش خون عمومی باشد و از هیپوکسی مغزی جلوگیری شود.
۲ – آلرژی یکی از عوارض بی حسی موضعی
این حساسیت می تواند نسبت به داروی بیحس کننده ، داروی و اثر مواد باکتریواستاتیک در داروی بیحس کننده موضعی باشد.
حساسیت به ماده بی حس کننده موضعی بسیار نادر و در گروه آمیدی از گروه استری کمتر است. ماده فنیل پارابن که بعنوان ماده ضد باکتری و نگهدارنده در محلول های بیحس کننده موضعی وجود دارد بیشترین علت آلرژی می باشد. این ماده تشابه ساختمانی با پارا آمینوبنزوئیک اسید (متابولیت گروه استری) دارد و احتمالا بیشتر بودن بروز آلرژی در گروه استر نیز وجود همین متابلیت می باشد. امروزه کارپول های بی حسی دندان پزشکی فاقد متیل پارابن بصورت تجارتی در بازار وجود دارند.
اگر تاریخچه بیمار احتمال بروز مشکل را نشان می دهد، بیمار برای تست آلرژی به آزمایشگاه راهنمایی می شود و اگر جواب منفی بود بیمار در برابر داروهای بی حسی در معرض خطر نیست.
۳- مسمومیت ناشی از بی حسی موضعی یکی از عوارض بی حسی موضعی
ما در این مقاله قصد نداریم به فارماکولوژی این داروها بپردازیم ولی آنچه مسلم است این است که داروهای بیحس کننده موضعی اگر با حجم زیاد مصرف شوند و با اینکه تحمل بیمار کم باشد احتمال ایجاد واکنشهای ناخواسته دارند. علائم این واکنشها شبیه حالت مسمومیت است که ممکن است تشنج، از دست دادن هوشیاری، کندی تنفس با مشکلات قلبی عروقی مانند کلاپس گردش خون پیش بیاید. با اینکه مواد بیحس کنند موضعی خیلی غلیظ هستند و در منطقه بسیار پر عروقی تزریق می شوند واکنشهای مسمومینی خیلی نادر هستند. گاهی اوقات مدت زمان مسمومیت آنقدر کوتاه است که حتی قابل تشخیص هم نمی باشد. برای دوری از بروز واکنشهای مسمومیتی دانستن آناتومی محل کار، آسپیره کردن قبل از تزریق، تزریق به آرامی و انجام کارها بصورت قدم به قدم ضروری است
در تمام مدت تزریق مراقبت از بیمار ضروری است و در هر لحظه که لازم باشد بلافاصله باید تزریق قطع شود
شکست در بی حسی دندان ها
١- تفاوت های بین بیماران: طول زمان بی حسی ممکن است بصورت غیر منتظره ای کوتاه باشد، پس هر عملی باید بلافاصله، بعد از حصول بی حسی شروع شود. تأخیر اضافی بعد از تزریق یکی از دلایل بسیار مهم شکست در بی حسی به حساب می آید. بی حسی به طریقه انفیلتراسیون بعد از دو دقیقه و به طریقه بلاک کردن بعد از پنج دقیقه حاصل می گردد. البته در مورد بچه ها مقدار ماده تزریق شده کمتر و انتظار این است که هم انتشار و هم جذب آن سریعتر انجام گردد، اینجا نیز اختلافات بیولوژیکی فردی نیز مؤثر واقع می شود. در بچه ها هم طول مدت بیحسی و هم زمان شروع بیحسی کوتاه تر از بزرگسالان است. در نتیجه کار روی بچه ها حدود دو دقیقه بعد از تزریق مخصوصا وقتی که روش انفیلتراسیون بکار گرفته شده باید شروع شود.
۲- تزریق داخل عروقی: اگر قسمتی یا همه ماده بیحسی به داخل عروقی تزریق شود بی حسی خیلی کم خواهد بود و یا اصلا بوجود نمی آید
٣- تزریق داخل عضله: محل صحیح نوک سوزن باید در مجاورت استخوان و نزدیک انتهای ریشه دندان ها باشد، اگر سوزن در عضله قرار بگیرد فاصله انتشار ماده و سد منافع انتشار هر دو زیاد می شوند و بیحسی ممکن است کافی نباشد،
۴ – واکنش فردی: همیشه باید بخاطر داشت که میزان داروی بی حسی برای افراد مختلف متغیر است. این اختلاف هم به اختلاف بیولوژیکی افراد بستگی دارد و هم به تجربه قبلی بیمار از کارهای دندان پزشکی و نیز به میزان نگرانی و ترس بیمار از محیط کار دندان پزشکی بستگی دارد.
دندانپزشک موفق باید یک روانشناس خوب هم باشد. دادن اطمینان و آگاهی به بیمار و در بعضی موارد پیش درمانی ضرورت دارد
دلایل شکست بی حسی بلاک کردن عصب مندیبولار
اگر به هنگام بلاک کردن عصب مندیبولار نوک سوزن قبل از توزیق با استخوان تماس حاصل نموده و در موقعیت صحیح خود قرار نگیرد ممکن است بیحسی حاصل نگردد. همچنین ممکن است نوک سوزن در نسوج داخلی تر از شاخه صعودی فرد یعنی در داخل عضله تریگوئید داخلی فرو رود. در این صورت نیز بی حسی کامل نخواهد بود و گرفتاری های شدیدی مانند تحریک موضعی عضله و انقباض شدید آن به وجود خواهد آمد. دلیل دیگر عدم موفقیت بی حسی ممکن است بر اثر هدایت غلط سوزن در عمق بیشتر ناحیه بوجود آید. در این مورد ماده بی حسی ممکن است وارد غده پارونید و بارگ های اصلی سر و گردن شود.
در حالتی که سر سوزن مستقیما به عصب مندیبولار برخورد کند حالت کرختی به بیمار دست می دهد و یک وضعیتی همانند شوک الکتریکی در طول مسیر عصب ایجاد می شود. در اینجا سوزن به اندازه یک تا پنج میلیمتر باید بیرون کشیده شود. اگر در داخل تنه عصب تزریق گردد احتمال صدمه دائمی عصب پیش می آید.
تزریق در محلهای عفونی
از تزریق در محل های عفونی جدا باید خودداری شود چون این عمل باعث تشدید و پخش بیشتر عفونت می گردد. همچنین pH محل عفونی کم است و مواد بیحسی در pH کم، اثر کمتری می گذارد.
روش انفیلتراسیون در ناحیه عفونی مناسب نبوده و با روش بلاک کردن عصب اصلی که دور از محل عفونی است بی حسی داده می شود در عفونت های پالپ دندان و واکنش های حاد انتهای ریشه اغلب بی حسی حاصل نمی شود.
ممنون که تا اینجا با ما همراه بودید. ضمنا اگر سوالی در ارتباط با موضوعات مطرح شده و یا هر موضوعی در این زمینه دارید، بدون خجالت از ما بپرسید. کارشناسان ما همیشه و 24 ساعت شبانه روز در دسترس و خدمت شما هستند. کلینیک دندانپزشکی شبانه روزی رایا
Leave A Comment